Greenwashing: Is jouw belegging wel zo groen als je denkt?

Onlangs kreeg ik de vraag van iemand om eens te controleren of haar beleggingsportfolio wel zo groen was. Het begon goed. Op de site stond het mooi verwoord: “duurzaam, belastingefficiënt en lage kosten”. Maar dat bleek bij nader inzien toch wat tegen te vallen. Dit is wat ik tegenkwam in mijn zoektocht.

Greenwashing, ook bij beleggingsfondsen?

Groen beleggen is hip en dat merken ook de beheerders van beleggingsfondsen. Dus kun je tegenwoordig bij bijna elke bank of andere financiële instelling wel een duurzaam/groen beleggingsfonds kiezen. In dit specifieke geval deed ik onderzoek naar een van de fondsen van Meesman, namelijk Aandelen Wereldwijd Totaal. Nu schrijf ik met lichte tegenzin deze naam op omdat ik ze niet in een goed daglicht ga zetten en dat is misschien niet netjes. Maar ik wil ook dat mensen weten hoe het zit en neem ik dit als voorbeeld omdat ik hier nu ingedoken ben.

Op de pagina van het fonds staat met een mooi groen logo een blokje over hoe duurzaam dit fonds is. Geruststellend. Toch?

Hierdoor werd ik nieuwsgierig en klikte natuurlijk op ‘lees meer’ om meer te lezen over welke maatstaven ze hanteren rondom duurzaamheid. Daar las ik de volgende zin: “Alleen voor kleine bedrijven geldt dat ook bedrijven met fossiele brandstof reserves en een (relatief) hoge CO₂ uitstoot worden uitgesloten.” Dat betekent dus dat grote bedrijven, dus ook de grootste uitstoters in deze categorie, wel in het portfolio mogen. En wat schetst mijn verbazing, ik tref inderdaad Exxon Mobil, een van de grootste beursgenoteerde olie- en gasbedrijven ter wereld, zit gewoon in het portfolio. Daarnaast zitten er ook nog een handvol vliegtuigmaatschappijen (oa. LuftHansa, Delta Air, Air Canada) en een bank (ABN) die in 2020 samen met ING nog 6,5 miljard investeerde in de rundvleesproductie. Voor mij genoeg redenen om niet in zo’n fonds te investeren.

Hier kun je het volledige overzicht van bedrijven uit het portfolio “Wereldwijd totaal” zien (Let op: bestand is 2MB).

Nu moet ik toegeven dat ze niet beweren een officieel groenfonds te zijn, maar de manier waarop het fonds gepresenteerd wordt op de site vind ik toch behoorlijk misleidend.

Doe zelf onderzoek

Voordat je ergens in stapt raad ik je altijd aan zelf goed onderzoek te doen! Nu is dat misschien niet heel makkelijk als je niet thuis bent in deze wereld, maar het kan wel voorkomen dat je later voor (vervelende) verrassingen komt te staan. Ik raad je aan om tenminste altijd de volgende twee dingen te doen:

• Check het fonds op een site zoals Morningstar. Dit is een onafhankelijke instelling die fondsen beoordeeld op onder andere duurzaamheid. Ik heb het al eens eerder besproken in de blog over de fondsen van ASN en Triodos. En je kunt hier dus heel eenvoudig checken welke duurzaamheidsscore jouw fonds krijgt. Dit kun je doen door op de website van Morningstar linksboven te zoeken op de naam van jouw fonds. In het geval van het fonds van Meesman stond hier direct al aangegeven dat dit officieel geen duurzaam fonds is, dus zou hier al van mijn lijstje worden geschrapt.
• Check het portfolio van het fonds. Dit is niet altijd makkelijk, met name omdat het vaak een hele lange lijst bedrijven is en je waarschijnlijk niet alle bedrijven kent. Maar het kan, zoals bovenstaande aantoont, wel goed zijn om af en toe eens een steekproef te doen en te kijken wat je vind. Hier vind je bijvoorbeeld het porfolio van ASN (gelukkig zonder Exxon Mobil en luchtvaartmaatschappijen 🙂 )

Goed nieuws: strengere regels voor groene beleggingen

Er is ook goed nieuws gelukkig, er komen strengere regels vanuit de EU. Als je straks nog het label European green bond standard (EUGBS) wil ontvangen, dan moet je aan een set strenge regels voldoen en aan kunnen tonen dat je het milieu geen schade toedient. Ook wordt je door een extern, objectief bureau gecontroleerd om dat laatste te checken. Hopelijk zorgt dit ervoor dat duidelijker wordt welke investeringen echt groen zijn en welke niet. De vraag blijft alleen of op termijn uitingen zoals op de site van Meesman ook strenger zullen worden aangepakt. Tot die tijd kunnen we als consument in ieder geval altijd beslissen wat we met ons geld doen en dat zou dan een trigger moeten zijn voor dit soort partijen om het beter te doen!