Duurzame cryptomunten bestaan niet, of wel?

Je kunt niet voor een duurzamere wereld zijn en investeren in Bitcoin en andere cryptomunten. Tenminste, dat lijkt de algehele consensus te zijn op dit moment. De werkelijkheid ligt volgens mij iets genuanceerder. Dat begint bij het over een kam scheren van alle cryptomunten. Hoe dat zit lees je in deze blog.

Om echt goed te begrijpen waarom Bitcoin veel stroom gebruikt is het goed om iets meer te weten te komen over hoe blockchaintechnologie werkt. En voordat je nu afhaakt, ik ga het proberen zo eenvoudig mogelijk uit te leggen. Daar gaat ‘ie:

Blockchain als boekhouding

Blockchaintechnologie kun je zien als een heel geavanceerde versie van een papieren boekhouding. In een papieren boekhouding houd je op elke pagina je inkomsten en uitgaven bij, oftewel je transacties. Dit is niet anders in de blockchain, er worden transacties bijgehouden van bijvoorbeeld Bitcoin. “Persoon A heeft zoveel Bitcoin overgemaakt aan persoon B” zou een voorbeeld kunnen zijn van een transactie. Net zoals je bij een papieren boekhouding een maximaal aantal transacties kwijt kunt op een pagina, kun je bij Bitcoin zo’n 2000-3000 transacties kwijt in een block. Zodra een block ‘vol’ is wordt deze vergrendeld en kunnen er geen wijzigingen meer in aangebracht worden en wordt er een nieuw blok gemaakt met daarin de informatie uit het vorige blok. Zo zitten alle blokken dus aan elkaar als een ketting van blokken, de blockchain.

Proof of Work (PoW): puzzelen voor gevorderde computers

De vraag is alleen, wie bepaalt welke transacties in het blok komen? In tegenstelling tot het huidige financiële systeem bij banken is er geen centraal geregeld systeem (grote, zware servers) waarin wordt bijgehouden welke transacties hebben plaatsgevonden. Bitcoin en de meeste andere crypto’s zijn decentraal georganiseerd, vrijwel iedereen met een (goed uitgeruste) computer kan meedoen en bijdragen aan het netwerk om het zo mogelijk te maken dat andere mensen transacties kunnen doen.

Hoe bepaal je dan of deze persoon met computer te vertrouwen is? Dat doet Bitcoin door iets wat ze noemen ‘Proof of Work’. Je doet moeite (computer kopen + stroomverbruik) daardoor kun en mag je bijdragen. Die moeite zit hem bij Proof of Work in het oplossen van een moeilijke puzzel voor de computer. Hier moet de computer een tijdje hard over nadenken en dat kost veel energie. En omdat heel veel computers in het Bitcoin-netwerk tegelijkertijd aan het nadenken zijn kost dat allemaal bij elkaar best veel energie. Niemand weet precies hoeveel, maar de Universiteit van Cambridge schat tussen de 40 en 400 Terawattuur per jaar (https://cbeci.org/). Ter vergelijking, Nederland verbruikt ongeveer 141 Terawattuur per jaar. Ook wordt geschat dat inmiddels 70% van die energie groen is. Maar goed, nog steeds veel energie die mogelijk ook aan iets anders besteed had kunnen worden.

Proof of stake (PoS): je inkopen om mee te mogen doen

Het goede nieuws is dat niet elke blockchain werkt op deze manier. Modernere blockchains werken bijna altijd met Proof of Stake. Hierbij hoeven computers geen puzzels op te lossen, maar is de investering om bij te mogen dragen aan het netwerk dat je bewijst dat je ook hebt geïnvesteerd in de cryptomunt. Je koopt dus een bepaald aantal munten, deze kun je ergens ‘parkeren’ als bewijs dat je geïnvesteerd hebt in het netwerk en dus mag je bijdragen. Deze vorm verbruikt enorm veel minder energie en transacties kunnen soms zelfs op smartphone worden verwerkt. Bekendere voorbeelden van blockchains die op deze manier werken zijn Cardano (ADA) en Algorand (ALGO). Die laatste is trouwens helemaal CO2-negatief. Dat betekent dat het kleine beetje energie dat het netwerk gebruikt ook nog (automatisch) gecompenseerd wordt.

Naast deze grote verschillen tussen PoW en POS  valt er nog heel veel te zeggen over stroomverbruik van cryptomunten zoals Bitcoin, maar dat voert te ver voor deze blog. Het punt is wat mij betreft, je kunt niet alle cryptomunten en blockchaintechnologie over een kam scheren.

PS1 Volledige transparantie: op het moment van schrijven bezit ik geen Bitcoin, maar wel enkele andere, Proof-of-stake, cryptomunten.

PS2 Wil je nou nog meer weten over Bitcoin en het stroomverbruik? Kijk dan eens deze TED-talk van Lars Dittmar: